Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 60 χρόνων από την ίδρυση της Ομοσπονδίας Βιοτεχνών Υδραυλικών Ελλάδας, ο σημερινός πρόεδρός της μιλάει στο Θερμοϋδραυλικό για την ιστορία, τις κατακτήσεις και τα διαχρονικά αιτήματα του κλάδου.
Συνέντευξη στη Γεωργία Μολώση (έντυπο τεύχος Μαΐου 2022)
Φωτογραφίες: Αρχείο ΟΒΥΕ
Στην ενότητα, στις συλλογικές δράσεις και στις διαρκείς παρεμβάσεις του κλάδου για την ποιοτική αναβάθμιση του επαγγέλματος αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Βιοτεχνών Υδραυλικών Ελλάδας (ΟΒΥΕ) κ. Δημήτρης Βαργιάμης, στη συνέντευξη που παραχώρησε στο περιοδικό «Θερμοϋδραυλικός».
Λίγες ημέρες πριν από την επετειακή εκδήλωση για τα 60 χρόνια της ΟΒΥΕ, η οποία διοργανώνεται στις 18 – 19 Ιουνίου, ο κ. Βαργιάμης θίγει τα πάγια ζητήματα του εκσυγχρονισμού του εκπαιδευτικού συστήματος, της τροποποίησης του νομικού πλαισίου που διέπει το επάγγελμα και της λειτουργίας των δημόσιων υποδομών. Μας μιλάει επίσης για τις επιπτώσεις της οικονομικής και ενεργειακής κρίσης και διατυπώνει συγκεκριμένα αιτήματα για την ενίσχυση των τεχνιτών από το κράτος, για τη στήριξη των ατομικών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, καθώς και για τη θέσπιση κανονισμών και εκπαιδευτικών δράσεων που θα συμβάλουν στην κοινωνική καταξίωση των θερμοϋδραυλικών.
– Κύριε Βαργιάμη, τον επόμενο μήνα η ΟΒΥΕ γιορτάζει τα 60 χρόνια από την ίδρυσή της. Πώς και από ποιους ξεκίνησε η ιστορία της, το 1962; Ποιοι ήταν οι αρχικοί στόχοι και τα αιτήματα την εποχή εκείνη; Ποιος ήταν ο πρώτος πρόεδρος της ΟΒΥΕ και ποιες οι πρώτες κατακτήσεις της;
– Ναι, είναι γεγονός ότι τον επόμενο μήνα, και συγκεκριμένα στις 18 Ιουνίου, η ομοσπονδία διοργανώνει μια επετειακή εκδήλωση για τα 60 χρόνια από την ίδρυσή της. Εδώ θα σταθώ, και ξεκάθαρα θα τονίσω ότι για αυτή την εκδήλωση έγινε μια τεράστια προσπάθεια από το Δ.Σ. της ΟΒΥΕ, με τη στήριξη της κ. Βούλας Μουρτά, την οποία και ευχαριστώ πολύ.
Οι αρχικοί στόχοι εκείνη την εποχή –οι οποίοι προκάλεσαν και την ανάγκη για την ίδρυση μιας πανελλήνιας ομοσπονδίας υδραυλικών– ήταν η προστασία της δημόσιας υγείας και της υγιεινής από τις μη ποιοτικές εγκαταστάσεις που ήδη υπήρχαν ή εκτελούνταν εκείνα τα χρόνια. Άλλωστε, η ανάγκη για παροχή ποιοτικών και ασφαλών εγκαταστάσεων στους καταναλωτές αποτελεί διαχρονικό στόχο μας, η ικανοποίηση του οποίου μπορώ να πω ότι αποτελεί επίσης επίτευγμα της ομοσπονδίας.
Ο πρώτος πρόεδρος της ΟΒΥΕ ήταν ο Νίκος Βουρεξάκης, ενώ ο πρώτος γενικός γραμματέας της ο Βασίλης Λαβίδας.
– Ποια είναι τα ιστορικά ορόσημα στην πορεία της ομοσπονδίας και ποιες είναι οι σημαντικότερες κατακτήσεις του κλάδου όλα αυτά τα χρόνια;
– Το πρώτο ιστορικό ορόσημο στην 60χρονη πορεία της ομοσπονδίας είναι σαφώς η ιδρυτική της διακήρυξη –με το ψήφισμα της 23ης Σεπτεμβρίου του 1962– η οποία ουσιαστικά «βάπτισε» την ΟΒΥΕ και έδωσε πνοή και όραμα τόσο στον κλάδο, όσο και στην κοινωνία. Στα ορόσημα οφείλω να προσθέσω και την ίδρυση –στη συνέχεια– των πρωτοβάθμιων επαγγελματικών οργανώσεων, οι οποίες ενδυνάμωσαν στην πράξη την ομοσπονδία.
Στις σημαντικές κατακτήσεις του κλάδου συγκαταλέγεται η νομική κατοχύρωση του επαγγέλματος με το Π.Δ. 38/1991, το οποίο αναμόρφωσε το επάγγελμα και του έδωσε ταυτότητα και υπόσταση, ενώ παράλληλα αναγνώρισε την τέχνη του υδραυλικού. Στο σημείο αυτό, επιτρέψτε μου να ευχαριστήσω την τότε ομάδα εργασίας, η οποία ασχολήθηκε με τη σύνταξη του Προεδρικού Διατάγματος.
Σημείο αναφοράς αλλά και κατακτήσεις –εντός και εκτός εισαγωγικών– στο πέρασμα των χρόνων, αποτελούν τα εξής γεγονότα:
Πρώτον, η ψήφιση των νόμων 3844/2010 και 3982/2011, οι οποίοι εντάξανε το επάγγελμα στην κατηγορία των βάσει του νόμου αδειοδοτούμενων επαγγελμάτων, πράγμα το οποίο υπήρξε πάγιο αίτημα των διοικήσεων εκείνης της περιόδου.
Δεύτερον, η υπογραφή του Π.Δ 112/2012, το οποίο αποτελεί μια σημαντική εξέλιξη για το επάγγελμα, με θετικές αλλά και αρνητικές για εμάς διατάξεις, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις, αντί να λύσουν προβλήματα, δημιούργησαν περισσότερα. Θετική εξέλιξη αποτελεί η συμμετοχή εκπροσώπων της ομοσπονδίας σε εξεταστικές επιτροπές πανελλαδικά. Να τονίσω, μάλιστα, ότι σε πολλές περιπτώσεις, εάν, για διαφόρους λόγους, δεν συμμετέχει εκπρόσωπός μας σε κάποια εξεταστική επιτροπή, τότε αυτή συνήθως αδυνατεί να πραγματοποιήσει το πρακτικό μέρος της εξέτασης.
Εξίσου σημαντική κατάκτηση, για την οποία πιέσαμε πολύ τόσο η τότε διοίκηση όσο και εγώ προσωπικά, ως πρόεδρος της ομοσπονδίας, ήταν η ψήφιση του νόμου 4712/2020, και συγκεκριμένα το άρθρο 34, βάσει του οποίου αφενός βελτιώθηκαν οι προϋποθέσεις για τη θεώρηση των αδειών και, αφετέρου, ορίστηκε η υποχρέωση όλων των αρμόδιων αρχών να ζητούν την Υπεύθυνη Δήλωση Καλής Εκτέλεσης (ΥΔΚΕ) για τη σύνδεση των εγκαταστάσεων με τα δημόσια δίκτυα κοινής ωφέλειας.
– Η επετειακή εκδήλωση που διοργανώνετε στις 18 – 19 Ιουνίου έχει κεντρικό σύνθημα «H Ιστορία δεν έχει τέλος, μόνο αρχή». Τι εκφράζει αυτό το δυναμικό σύνθημα για τα μέλη της ομοσπονδίας;
– Το σύνθημα «Η ιστορία δεν έχει τέλος, μόνο αρχή» εκφράζει το αίσθημα του συνόλου των υδραυλικών της χώρας, οι οποίοι, μέχρι σήμερα, ενωμένοι σε συλλογικές δράσεις και χωρίς συντεχνιακές αντιλήψεις, οραματίζονται ένα καλύτερο μέλλον για το επάγγελμα και κατ’ επέκταση για την κοινωνία.
Η ποιοτική αναβάθμιση του κλάδου, στα επίπεδα της εκπαίδευσης, των δεξιοτήτων, των γνώσεων, της επιχειρηματικής κουλτούρας και του επαγγελματισμού, θα συμβάλει στη βελτίωση του συνολικού αποτυπώματος του επαγγέλματος –κατά το μέρος που του αναλογεί– στη γενικότερη πορεία της χώρας.
– Πόσα είναι τα μέλη της ΟΒΥΕ 60 χρόνια από την ίδρυσή της και ποια είναι τα κύρια ζητήματα που απασχολούν τον κλάδο σήμερα;
– Η ΟΒΥΕ έχει μέλη της 70 πρωτοβάθμιες επαγγελματικές ενώσεις σε όλη τη χώρα, οι οποίες επίσης έχουν μέλη τους χιλιάδες αδειούχους υδραυλικούς – φυσικά πρόσωπα. Σήμερα, για το επάγγελμα και την ομοσπονδία μείζον ζήτημα αποτελεί το υποβαθμισμένο εκπαιδευτικό σύστημα στο πεδίο που αφορά το επάγγελμα του υδραυλικού.
Επίσης επιτακτική είναι η ανάγκη για τον περιορισμό της αδήλωτης επιχειρηματικής δραστηριότητας, η οποία έχει πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, προκαλεί αθέμιτο ανταγωνισμό προς τα φυσικά πρόσωπα και τις επιχειρήσεις που ασκούν το επάγγελμα νομότυπα και ενέχει σοβαρούς κινδύνους για τη δημόσια υγιεινή και ασφάλεια.
Η ΟΒΥΕ, μέσα από παρεμβάσεις και προτάσεις προς την Πολιτεία, και με διαρκή αγώνα, στοχεύει στην προάσπιση των έννομων συμφερόντων των αδειούχων και ενεργών υδραυλικών, αλλά και στην προστασία του κοινωνικού συνόλου.
– Επηρεάστηκε ο κλάδος σας από την πανδημία και στη συνέχεια από την παγκόσμια ενεργειακή κρίση;
– Σαφώς επηρεάστηκε ο κλάδος μας. Υπήρξε πτώση της τάξης του 70% κατά την περίοδο της έξαρσης της πανδημίας, το 2020-2021, σε σχέση με το 2019, στην οποία πτώση προστίθενται σήμερα οι «επώδυνες» ανατιμήσεις στα υλικά και στις πρώτες ύλες και οι δυσβάσταχτες αυξήσεις στο ρεύμα και στο φυσικό αέριο. Η εικόνα που έχουμε από τις αναφορές που δεχόμαστε απ’ όλη τη χώρα, δείχνουν μια πτώση του τζίρου το τελευταίο τρίμηνο. Ιδιαίτερα στις εγκαταστάσεις θέρμανσης με φυσικό αέριο καταγράφεται μεγάλη πτώση, λόγω και των τεράστιων αυξήσεων στην τιμή του.
Είναι επιβεβλημένη η ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων προκειμένου να επιβιώσουν, όπως και των νοικοκυριών. Τα μέτρα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά δεν είναι επαρκή. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι χρειάζεται μείωση του μη μισθολογικού κόστους, κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής, πλαφόν στις τιμές στο σύνολο της ενέργειας και κατάργηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα.
– Ικανοποιήθηκαν τα αιτήματα του κλάδου για στήριξη από την Πολιτεία;
– Όσον αφορά την περίοδο της πανδημίας, οι επαγγελματίες και οι μικρές επιχειρήσεις δεν στηρίχθηκαν όσο θα έπρεπε. Το πλέγμα των ενισχύσεων δεν ήταν σωστά στοχευμένο, με αποτέλεσμα οι ενισχύσεις αυτές να καταλήξουν σε τραπεζικές καταθέσεις και όχι σε όσους τις είχαν πραγματική ανάγκη.
Το γεγονός αυτό επηρέασε τόσο τις ίδιες τις επιχειρήσεις, όσο και την κοινωνία, με αποτέλεσμα πολλοί επαγγελματίες να αναστείλουν τη δραστηριότητά τους και παράλληλα να χαθούν θέσεις εργασίας. Έτσι δημιουργήθηκε μια νέα γενιά οφειλετών προς τα ασφαλιστικά ταμεία και το Δημόσιο.
Έστω και τώρα, όμως, η κυβέρνηση μπορεί να λάβει γενναίες και στοχευμένες αποφάσεις για την επιδότηση του μη μισθολογικού κόστους μέσα από ειδικά προγράμματα, όπως έγινε κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης, γιατί οι ατομικές και οι μικρές επιχειρήσεις, κυρίως, δεν αντέχουν πια τα τεράστια μηνιαία έξοδα.
– Η ψηφιακή μετάβαση και η κλιματική αλλαγή απασχολούν όλα τα τεχνικά επαγγέλματα. Ποιες είναι οι σημαντικότερες προκλήσεις για τον κλάδο σας;
– Η ψηφιακή μετάβαση, σε θεωρητικό επίπεδο, αποτελεί μια εξέλιξη που «σου λύνει τα χέρια». Σε πρακτικό επίπεδο, όμως, πρέπει να υπάρξει ένα πλαίσιο εκπαίδευσης για όλους τους επαγγελματίες του κλάδου. Επίσης πρέπει να βρεθούν χρηματοδοτικά εργαλεία για τη γρήγορη μετάβαση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στον ψηφιακό κόσμο, ενόψει και της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης.
Είναι πράγματι τεράστιες οι αλλαγές που συμβαίνουν στο περιβάλλον και, όπως έχουμε τονίσει σε πληθώρα εγγράφων μας, πρέπει να ληφθούν γενναίες αποφάσεις από το σύνολο των κρατών, με σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος και ιδιαίτερα του νερού, το οποίο είναι το πολύτιμο αγαθό που διαχειρίζονται καθημερινά οι επαγγελματίες του κλάδου μας.
Αξίζει να αναφέρουμε επίσης, ότι οι υδραυλικοί εμπλέκονται πλέον σε βασικές δραστηριότητες στο χώρο της ενέργειας, όπως είναι οι εγκαταστάσεις θέρμανσης. Ωστόσο η εμπλοκή τους αυτή συχνά γίνεται με στρεβλό και ελλειμματικό τρόπο –με τα ανάλογα, βέβαια, αποτελέσματα.
Χρειάζονται ουσιαστικές και σημαντικές παρεμβάσεις θεσμικού χαρακτήρα, ώστε να καταγραφούν ποιοτικότερα και πολύ καλύτερα στοιχεία και νούμερα για τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και γενικότερα για τη χώρα.
– Είναι εύκολη για τους επαγγελματίες η προσαρμογή τους στις νέες απαιτήσεις της εθνικής και της ευρωπαϊκής νομοθεσίας;
– Κάθε αλλαγή στο εθνικό και στο ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο πρέπει να γίνεται αφού προηγηθεί πλήρης και διαρκής ενημέρωση, και, οπωσδήποτε, ύστερα από μια μεταβατική περίοδο προσαρμογής.
Το βασικότερο, όμως, είναι να προηγείται κοινωνικός διάλογος και διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους –όπως είναι η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ), η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας (ΓΣΕΕ), ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), η Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου & Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) και ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ)– αλλά και με τις κλαδικές ομοσπονδίες, όπου αυτές εμπλέκονται. Επίσης, πρέπει να αξιοποιηθούν με τον ίδιο τρόπο και τα επιμελητήρια.
– Ποια θεωρείτε ότι είναι η τεχνολογία του μέλλοντος για το χώρο σας;
– Η τεχνολογία και οι επιστημονικές εξελίξεις γενικότερα έχουν μπει για τα καλά και στο δικό μας κλάδο, ο οποίος πρέπει σε σύντομο χρονικό διάστημα να υιοθετήσει και να εφαρμόσει όλες αυτές τις εξελίξεις.
Σε αυτή την προσπάθεια, η Πολιτεία οφείλει μέσα από στοχευμένες πολιτικές να παράσχει χρηματοδοτικά εργαλεία για το σύνολο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Ταυτόχρονα, ο κλάδος πρέπει να ενταχθεί σε ευρωπαϊκά προγράμματα χρηματοδότησης, καθώς και σε εκπαιδευτικά προγράμματα για την απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων πάνω στις νέες τεχνολογίες.
Η εξέλιξη και τα νέα συστήματα θέρμανσης επιβάλλουν να εντάξουμε στην επαγγελματική μας ζωή νέες δεξιότητες. Για παράδειγμα, μια νέα σημαντική εργασία στο χώρο μας είναι ο καθαρισμός των δικτύων θέρμανσης, ο οποίος, εάν εφαρμοστεί πανελλαδικά, εκτός από την προστασία των συστημάτων, θα καταστήσει τις ίδιες τις εγκαταστάσεις λιγότερο ενεργοβόρες, έως και 30% πιο αποδοτικές και κατά 60% πιο φιλικές και καθαρές για το περιβάλλον και τους καταναλωτές.
– Ποια είναι τα σχέδιά σας για το υπόλοιπο της θητείας σας;
– Πάντα μέσα από συλλογικές δράσεις και με ενωτικό πνεύμα εργαζόμαστε για την προάσπιση του επαγγέλματος και την ποιοτική αναβάθμιση των δεξιοτήτων των υδραυλικών, ώστε να προσφέρουμε στην κοινωνία υψηλού επιπέδου υπηρεσίες. Ο αγώνας μας και η προσπάθειά μας επικεντρώνονται σε πέντε άξονες, που είναι οι εξής:
- Ποιοτική αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος με συμμετοχή των επιχειρήσεων.
- Τροποποίηση του νομικού πλαισίου που διέπει το επάγγελμα.
- Θέσπιση κανονισμών για τα δίκτυα ύδρευσης, αποχέτευσης, ομβρίων υδάτων και θέρμανσης, όσον αφορά π.χ. τον καθαρισμό.
- Θέσπιση και συγκρότηση ελεγκτικών μηχανισμών σε πανελλαδικό επίπεδο.
- Συμμετοχή της ομοσπονδίας στην αδειοδότηση των τεχνικών, η οποία αδειοδότηση πρέπει να περάσει στα επιμελητήρια.
Οι προαναφερθέντες άξονες πιστεύουμε ότι θα συνδράμουν ουσιαστικά στην ποιοτική αναβάθμιση του επαγγέλματος, ενώ ταυτόχρονα θα βάλουν φρένο στην κοινωνική απαξίωσή του. Επιπρόσθετα, θα συμβάλουν στη διαμόρφωση ενός νέου παραγωγικού μοντέλου.
