Οι επαγγελματίες θέρμανσης – ψύξης – ύδρευσης και οι ενώσεις τους επισημαίνουν ότι ο νέος φορολογικός νόμος θα πλήξει τους φτωχότερους επαγγελματίες που δεν έχουν σταθερά εισοδήματα.
Άρθρο του κ. Λεωνίδα Βατικιώτη* (από την έντυπη έκδοση Φεβρουαρίου2024)
Οι επαγγελματίες στους κλάδους θέρμανσης, ψύξης και ύδρευσης βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της πράσινης μετάβασης, καθώς καθημερινά καλούνται να εκτελέσουν πρωτότυπες εργασίες καινοτομίας που σχετίζονται με την εξοικονόμηση ενέργειας, την αντικατάσταση πεπαλαιωμένων και κοστοβόρων εγκαταστάσεων με νέες εγκαταστάσεις υψηλής αποδοτικότητας και μικρότερου ή ελάχιστου ανθρακικού αποτυπώματος κι άλλα πολλά.
Στις περισσότερες περιπτώσεις η προσαρμογή των επαγγελμάτων γίνεται χωρίς τη δέουσα υποστήριξη. Κι ενώ είναι ένας κλάδος υπό συνεχή τροποποίηση αντικειμένου, πρέπει επίσης να ακολουθεί και να συμμορφώνεται σε διοικητικές αλλαγές που επιβάλλουν νέα και αυξημένα κόστη στην ίδια την επιχειρηματικότητα. Πολύ χαρακτηριστική περίπτωση είναι ο νέος φορολογικός νόμος, που εισάγει τα τεκμήρια.
Η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ) αντιτάχθηκε εξαρχής στην εισαγωγή των τεκμηρίων για έναν απλό και προφανή λόγο: Μιλώντας για επιχειρηματικότητα κι όχι για μισθωτή εργασία, είναι αυτονόητο ότι υπάρχουν περίοδοι υψηλών και χαμηλών κερδών / εσόδων, όπως και περίοδοι καθόλου εσόδων. Ένα τεκμήριο που θα ορίζει και θα φορολογεί ελάχιστο εισόδημα, θα λειτουργεί ως παράγοντας φτωχοποίησης κι εξόδου από τη δραστηριότητα των επαγγελματιών εκείνη ακριβώς τη χρονική στιγμή που έχουν την ανάγκη στήριξης.
Η πολιτεία δεν διδάχθηκε ούτε από το παρελθόν, καθώς δεν είναι η πρώτη φορά που εισάγονται τεκμήρια φορολόγησης ελεύθερων επαγγελματιών. Έχουν χρησιμοποιηθεί και στο παρελθόν, σε εποχές μάλιστα «παχέων αγελάδων», για να αποσυρθούν όταν διαπιστώθηκε ότι δεν απέδιδαν τα αναμενόμενα. Κι αν απέτυχαν τότε, γιατί να πετύχουν σήμερα;
Εξαρχής πρέπει να πούμε ότι η επιβολή τεκμηρίων δεν υλοποιείται σε κενό αέρα. Ήδη, εξόχως αρνητικά για τη μικρή επιχειρηματικότητα (καθώς δεν λαβαίνουν υπόψη τους την κυκλικότητα εργασιών – εσόδων – κερδών) λειτουργούν δύο άλλοι «κεφαλικοί φόροι»: τα τεκμήρια διαβίωσης και το τέλος επιτηδεύματος. Κι ενώ η ΓΣΕΒΕΕ και πλήθος άλλων ενώσεων ζητούσαν την κατάργησή τους, όπως επίσης και την επαναφορά του αφορολόγητου ορίου (που ισχύει σε δεκάδες άλλες χώρες της ΕΕ), ανακοινώνεται η επιβολή ενός τρίτου «οριζόντιου κεφαλικού» φόρου!
Η τεκμαρτή φορολόγηση θα εξελιχθεί σε δαμόκλειο σπάθη για την πολύ μικρή και μικρή επιχειρηματικότητα, επειδή συνδέεται με τον κατώτατο μισθό και το μισθό των εργαζομένων, και για όσες επιχειρήσεις απασχολούν προσωπικό θα λειτουργεί ως αντικίνητρο για τη χορήγηση αυξήσεων και για την αύξηση του προσωπικού. Αντίθετα, εάν η πολιτεία θεωρεί αδιαπραγμάτευτη την επιβολή των τεκμηρίων, πιο ορθολογικό θα ήταν αυτά να συνδεθούν με το κατώφλι της φτώχειας, όπως ορίζεται για ένα μονοπρόσωπο νοικοκυριό στα 5.712 ευρώ.
Η εισαγωγή του συστήματος των τεκμηρίων δικαιολογήθηκε στη βάση της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής. Και η αλήθεια είναι ότι φοροδιαφυγή πράγματι υφίσταται και χρήζει αντιμετώπισης. Τα διαφυγόντα έσοδα του Δημοσίου, ωστόσο, δεν βρίσκονται στην επιχειρηματικότητα ανάγκης, στην οποία καταφεύγουν επαγγελματίες για να συμπληρώσουν το εισόδημά τους στις συνοικίες ή τα χωριά.
Το Δημόσιο πράγματι θα αύξανε τα έσοδά του αν έπιανε τη μεγάλη φοροδιαφυγή που πραγματοποιούν πολυεθνικές εταιρείες και πολυσχιδείς όμιλοι, χρησιμοποιώντας προηγμένες τεχνικές απόκρυψης εισοδήματος και τεχνητού «φουσκώματος» των εξόδων τους. Γι’ αυτά ωστόσο, που έχουν εξελιχθεί σε ακμαίο κλάδο της λογιστικής, η κυβέρνηση σιωπά!
Παρότι είναι πολύ αβέβαιο αν θα επιτευχθεί αύξηση των φορολογικών εσόδων με την εισαγωγή των τεκμηρίων, αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι θα απαλλάξει τα δημόσια ταμεία από μια σειρά επιδομάτων και βοηθημάτων που μέχρι σήμερα λάβαιναν επαγγελματίες στη βάση των φορολογικών τους δηλώσεων.
Την ίδια ώρα όμως χιλιάδες αυτοαπασχολούμενοι, που εδώ και δεκαετίες αποτελούν την μαύρη τρύπα μιας κοινωνικής πολιτικής, η οποία σχεδιάστηκε την εποχή που κυριαρχούσε η μισθωτή εργασία, θα βρεθούν εκτεθειμένοι όχι μόνο στην αυξημένη φορολογία αλλά και στην έλλειψη κοινωνικής προστασίας.
Κατά συνέπεια, οι φτωχότεροι επαγγελματίες θα πληγούν από την εισαγωγή των τεκμηρίων κατά πολλούς τρόπους, άμεσους και έμμεσους. Πρόκληση επίσης αποτελεί η θέσπιση οροφής στα 50.000 ευρώ, που σημαίνει ότι όσοι κερδίζουν περισσότερα, εξαιρούνται από τα «ραντάρ» της Εφορίας. Κατ’ αυτό τον τρόπο ο νόμος για την τεκμαρτή φορολογία δημιουργεί μια τάξη πληβείων και μια τάξη πατρικίων μεταξύ των επαγγελματιών: Στους πληβείους θα εντάσσονται όσοι αναγκάζονται να φορολογηθούν με τεκμήρια, και στην τάξη των πατρίκιων όσοι κερδίζουν άνω των 50.000 ευρώ ετησίως. Κατ’ αυτό τον τρόπο η φοροδιαφυγή θα αυξηθεί, αλλά από την άλλη κατεύθυνση από εκείνη που στοχοποιεί η κυβέρνηση…
Πέρα από κάθε λογική και μακριά από τον τρόπο που λειτουργεί η αγορά είναι επίσης και η προσαύξηση που προβλέπεται με βάση το μέσο όρο του τζίρου του κάθε κωδικού αριθμού δραστηριότητας (ΚΑΔ). Και αυτή η διάταξη έρχεται να αυξήσει θεωρητικά κι εκ των υστέρων τα έσοδα των επαγγελματιών, με σκοπό την αύξηση των φορολογικών εσόδων.
Τέλος, καθαρά δημαγωγική είναι και η απάντηση της κυβέρνησης ότι τα τεκμήρια είναι «μαχητά». Η προσφυγή των θιγόμενων απαιτεί τόσο χρόνο και χρήμα ώστε, όπως έχει συμβεί και σε άλλες αντίστοιχες περιπτώσεις, θα αποβεί κενό γράμμα.
Στην πραγματικότητα, η κυβέρνηση χρησιμοποιεί τη φορολογία ως μοχλό και μέσο πίεσης για να προωθήσει την ατζέντα Πισσαρίδη, που είναι ξαναζεσταμένα μνημόνια. Στη βάση αυτής της λογικής υπάρχει η εσφαλμένη παραδοχή ότι για τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας φταίνε οι πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις και οι αυτοαπασχολούμενοι, οπότε για να επέλθει η ανάκαμψη αυτό που χρειάζεται είναι ο γιγαντισμός. Η πολιτεία πρέπει να καταλάβει ότι οι μικρές επιχειρήσεις και η λαοθάλασσα των αυτοαπασχολούμενων στην Ελλάδα απέτρεψαν τα χειρότερα την εποχή της δημοσιονομικής κρίσης, ενώ κάλλιστα μπορούν να αποδειχθούν πηγή δυναμισμού και προσαρμογής σε μια περίοδο αλλεπάλληλων προσαρμογών: πράσινων, ψηφιακών κ.ο.κ.
Για όλους τους παραπάνω λόγους η ΓΣΕΒΕΕ εκδήλωσε την κάθετη αντίθεσή της στο νόμο και συμμετείχε σε δημόσιες εκδηλώσεις ενημέρωσης της κοινής γνώμης. Η σημαντικότερη απ’ αυτές πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 10 Ιανουαρίου 2024 στο ξενοδοχείο «Τιτάνια», με θέμα: «Αντισυνταγματικότητες του νέου φορολογικού νόμου».
Ένας από τους βασικούς ομιλητές ήταν ο τέως πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, ακαδημαϊκός και επίτιμος καθηγητής του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Προκόπης Παυλόπουλος, ο οποίος μίλησε για πτώχευση του συστήματος φορολογίας της Ελλάδας από άποψη προσωπικού και από δυνατότητα ελέγχων, κάτι που αποτελεί ομολογία της βασικότερης αστοχίας πέρα από την αντισυνταγματικότητα.
Μιλώντας στην εκδήλωση ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ κ. Γιώργος Καββαθάς ανέφερε ότι ο νόμος αντιβαίνει τις προεκλογικές εξαγγελίες της κυβέρνησης ότι δεν θα υπάρξει κανένας νέος φόρος. Τόνισε επίσης ότι με την εφαρμογή του πολλές μικρές ατομικές επιχειρήσεις και αυτοαπασχολούμενοι, ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι θα αναγκαστούν να βάλουν λουκέτο, καθώς ο νόμος θα οδηγήσει ακόμη και σε τριπλασιασμό των φορολογικών τους υποχρεώσεων.
*Ο κ. Λεωνίδας Βατικιώτης είναι επιστημονικό στέλεχος του «Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων» της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ)
