Η αποτελεσματική λειτουργία των κυκλωμάτων θέρμανσης εξαρτάται από αρκετές παραμέτρους, μία από τις οποίες είναι η ποιότητα του νερού που κυκλοφορεί εντός των σωλήνων.
Του κ. Ιωάννη Μπετούνη*
Ένα κλασικό σύστημα θέρμανσης αποτελείται από την εστία καύσης, το δίκτυο σωληνώσεων και τα θερμαντικά σώματα. Ωστόσο η καλή απόδοση σε ένα κύκλωμα θέρμανσης εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες, όπως είναι η εστία καύσης, ο τρόπος κατασκευής του δικτύου σωληνώσεων, καθώς και ποιότητα του νερού που κυκλοφορεί μέσα σε αυτές.
Για να αντιληφθούμε το ρόλο του νερού σε ένα κύκλωμα θέρμανσης, θα πρέπει να αναλογιστούμε ότι αυτό είναι που θα παραλάβει τη θερμότητα από την εστία καύσης και θα τη μεταβιβάσει μέσω των σωληνώσεων στα θερμαντικά σώματα, τα οποία με τη σειρά τους μεταφέρουν τη θερμότητα στο χώρο. Στη συνέχεια, το νερό θα επιστρέψει στην εστία καύσης προκειμένου να επαναληφθεί αυτός ο κύκλος λειτουργίας. Γίνεται κατανοητό, λοιπόν, ότι ασχέτως με το καύσιμο που χρησιμοποιείται, τη θερμότητα στο χώρο τη μεταφέρει το νερό, αφού την παραλάβει από την εστία καύσης.
Η ποιότητα του νερού που κυκλοφορεί μέσα στο κύκλωμα θέρμανσης καθορίζει και τον τελικό βαθμό απόδοσης. Αν, δηλαδή, το νερό δεν είναι καθαρό μέσα στο κύκλωμα και περιέχει ξένα σώματα, τότε η ικανότητά του να μεταφέρει θερμότητα από την εστία προς τους χώρους μειώνεται σημαντικά.
Η απόδοση της εστίας καύσης στην περίπτωση που το νερό περιέχει ξένα σώματα δε μειώνεται, αλλά παραμένει σταθερή. Αυτό που αλλάζει στην εστία καύσης είναι ότι αυξάνεται ο χρόνος που χρειάζεται για να λειτουργήσει, ώστε να επιτευχθεί το επιθυμητό επίπεδο θερμοκρασίας στο χώρο. Με απλά λόγια θα χρειαστεί περισσότερο καύσιμο για τη θέρμανση των χώρων.
Τα ξένα σώματα που μπορεί να βρεθούν στο νερό προέρχονται, κυρίως, από την ηλεκτροχημική διάβρωση του κυκλώματος θέρμανσης. Η ηλεκτροχημική διάβρωση συμβαίνει όταν στο κύκλωμα θέρμανσης συνυπάρχει χαλκός και σίδηρος, και λόγω της ύπαρξης του νερού αποφλοιώνεται η εσωτερική επιφάνεια του σιδήρου. Τα κομμάτια του σιδήρου που κυκλοφορούν, στη συνέχεια, μαζί με το νερό στο κύκλωμα θέρμανσης, καταλαμβάνουν χώρο μειώνοντας την ποσότητα του νερού στο κύκλωμα. Η ύπαρξη του σιδήρου μαζί με το νερό μειώνει, ταυτόχρονα, την ικανότητα του νερού να μεταφέρει θερμότητα. Το νερό μπορεί να μεταφέρει περισσότερη θερμότητα από ό,τι μπορεί να μεταφέρει ο σίδηρος, όταν αυτός συνυπάρχει στο κύκλωμα θέρμανσης.
Σε ένα κύκλωμα θέρμανσης μπορούμε να βρούμε σίδηρο και χαλκό στις σωληνώσεις, στην εστία καύσης, στα θερμαντικά σώματα ή στα εξαρτήματα. Η διάβρωση αυτή συμβαίνει σχετικά με αργούς ρυθμούς σε ένα κύκλωμα θέρμανσης, και αυτός είναι και ο κύριος λόγος που δε γίνεται αντιληπτή η μείωση της απόδοσης στα θερμαντικά σώματα.
Ο χρήστης της θέρμανσης βιώνει καθημερινά τη μικρή μείωση στην απόδοση, με αποτέλεσμα να τη συνηθίζει και να μη δίνει τη σημασία και την προσοχή που απαιτείται. Επίσης, πολλές φορές, αυτά τα κομμάτια σιδήρου που κυκλοφορούν στις σωληνώσεις θέρμανσης επικάθονται σε διάφορα εξαρτήματα, με αποτέλεσμα να εμποδίζουν τη διέλευση του νερού.
Πώς μπορούμε, όμως, να σταματήσουμε τη διάβρωση αυτή; Μια ακραία λύση είναι να επιλέξουμε το ίδιο υλικό, για παράδειγμα μόνο σίδηρο, σε όλα τα μέρη που αποτελούν το σύστημα θέρμανσης.
Λόγω, όμως, του ότι αυτό δεν είναι εφικτό, χρησιμοποιούμε άλλες μεθόδους, όπως είναι η τοποθέτηση ανοδίου μαγνησίου στο κύκλωμα σωληνώσεων της θέρμανσης. Το ανόδιο αποτρέπει τη διάβρωση του σιδήρου και διαβρώνεται αυτό στη θέση του. Θα πρέπει, όμως, να γίνεται ανά δύο με τρία έτη αντικατάστασή του.
Ένας άλλος τρόπος είναι η τοποθέτηση στις σωληνώσεις θέρμανσης μαγνητικού φίλτρου, το οποίο θα συγκρατήσει τα κομμάτια του σιδήρου που τυχόν υπάρχουν μέσα στο νερό. Το μαγνητικό φίλτρο χρειάζεται και αυτό τακτικά καθάρισμα, ενώ δεν μπορεί να συγκρατήσει όλη την ποσότητα του σιδήρου που ενδέχεται να υπάρχει μέσα στο νερό.
Αυτό διότι μπορεί να συγκρατήσει μια ορισμένη μόνο ποσότητα σιδήρου, ενώ όλα τα υπόλοιπα σωματίδια σιδήρου θα συνεχίσουν να κυκλοφορούν μέσα στο κύκλωμα θέρμανσης.
Συνιστάται λοιπόν, εκτός από τη συντήρηση στις εστίες καύσης, να συντηρείται ανά τακτά χρονικά διαστήματα και το κύκλωμα θέρμανσης. Η συντήρηση του κυκλώματος θέρμανσης εξασφαλίζει τη μέγιστη συνολική απόδοση του συστήματος θέρμανσης, με αποτέλεσμα να εξοικονομούνται χρήματα.
*Ο κ. Ιωάννης Μπετούνης είναι BSc μηχανολόγος μηχανικός, με μεταπτυχιακό στη Ρομποτική (MSc Robotics) και διδακτορικό (PhD Canditate).
