Ο ευρωπαϊκός Κανονισμός 573/2024 θεσπίζει αυστηρότερους κανόνες και σταδιακή μείωση της χρήσης φθοριούχων αερίων από το 2025, μέχρι την απαγόρευσή τους το 2050, ενώ η χρήση νέων ψυκτικών αερίων απαιτεί κατάρτιση και πιστοποίηση των τεχνικών.
Την ανάγκη για άμεση περαιτέρω μείωση των φθοριούχων αερίων καταδεικνύει η κίνηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να προτείνει νέους κανόνες για τα φθοριούχα αέρια του θερμοκηπίου, όπως είναι οι υδροφθοράνθρακες (HFCs), η συνηθέστερη και μεγαλύτερη ομάδα φθοριούχων αερίων.
Χρησιμοποιούνται ως ψυκτικά μέσα σε εξοπλισμό ψύξης, κλιματισμού και αντλιών θερμότητας, ως παράγοντες διόγκωσης αφρωδών υλικών, ως διαλύτες, καθώς και σε πυροσβεστήρες και αερολύματα.
Σε αντίθεση με τα άλλα αέρια που μειώνονται, οι εκπομπές των φθοριούχων έχουν αυξηθεί κατά 60% από το 1990, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι μπορούν να παραμείνουν στην ατμόσφαιρα για χιλιάδες χρόνια.
Άρθρο του κ. Δημήτρη Κοντούσια* (από την έντυπη έκδοση Μαΐου 2024)
Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα φθοριούχα αέρια και τις ουσίες που καταστρέφουν το όζον (κανονισμός ΟΚΟ 1005/2009) θα βοηθήσει την ΕΕ να πετύχει το στόχο της για μείωση των εκπομπών ρύπων κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030, και για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.
Συγκεκριμένα, ο νέος ευρωπαϊκός Κανονισμός 573/2024, που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 20/02/2024, καταργεί τον Ε.Κ. 517/2014, ενώ η άμεση εφαρμογή του από τις 11/03/2024 δείχνει την ανάγκη για περαιτέρω μείωση των φθοριούχων αερίων που είναι γνωστά στο ευρύ κοινό ως «freon».
Ο κανονισμός θεσπίζει αυστηρότερους κανόνες και σταδιακή μείωση των φθοριούχων αερίων από το 2025 μέχρι το μηδενισμό τους το 2050. Παράλληλα, αποφασίστηκε η κατάργηση της χρήσης υδροφθορανθράκων σε νέο εξοπλισμό, σε τομείς όπως είναι τα εμπορικά συστήματα ψύξης από το 2022. Ανάλογα, από το 2020, επικίνδυνα φθοριούχα αέρια δεν χρησιμοποιούνται για τη συντήρηση του εξοπλισμού ψύξης.
Κατόπιν των παραπάνω, για την ασφάλεια κυρίως των εγκαταστάσεων, των τεχνικών και των καταναλωτών, απαιτείται νέα κατάρτιση – πιστοποίηση για τη χρήση νέων ψυκτικών αερίων, λόγω του ότι λειτουργούν σε υψηλές πιέσεις και (CO2) είναι εύφλεκτα (R290) και τοξικά (αμμωνία).
Η Ομοσπονδία Ψυκτικών Ελλάδος (ΟΨΕ), στο πλαίσιο της διεθνούς έκθεσης Climatherm 2024, διοργάνωσε ημερίδα ενημέρωσης για τον νέο ευρωπαϊκό Κανονισμό, όπως και για την κατάρτιση και πιστοποίηση των τεχνικών ψυκτικών, σε συνεργασία με το Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΚΕΚ ΓΣΕΒΕΕ) και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, η οποία κατάρτιση θα ξεκινήσει άμεσα.
Πρόκειται για ένα εγχείρημα σημαντικό, διότι είναι η πρώτη φορά που τεχνικό επάγγελμα συνεργάζεται με ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα της χώρας μας, και ελπίζουμε να συμμετάσχουν όλοι οι συνάδελφοι ψυκτικοί. Με τον τρόπο αυτό θα αποφευχθούν ατυχήματα ή, ακόμα χειρότερα, δυστυχήματα, μέσω της απόκτησης όλων των κατάλληλων γνώσεων και της λήψης όλων των μέσων προφύλαξης.
Στο σημείο αυτό, βέβαια, πρέπει να σταθούμε στο γεγονός της παράλειψης εφαρμογής του προηγούμενου ευρωπαϊκού Κανονισμού 517/2014, με αποτέλεσμα την ανεξέλεγκτη πώληση και χρήση των φθοριούχων αερίων «freon» και ό,τι συνεπάγεται αυτό για την ασφάλεια των εγκαταστάσεων, των τεχνικών και εντέλει των καταναλωτών.
Συνάδελφοι ψυκτικοί πιστοποιήθηκαν βάσει του Ε.Κ. 517/2014, αλλά οι αρμόδιοι φορείς ποτέ μα ποτέ δεν ασχολήθηκαν με την εφαρμογή του. Ευελπιστούμε αυτή τη φορά να εφαρμόσουν τον Κανονισμό 573/2024, διότι το περιβάλλον μάς κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, αλλά στη χώρα μας δεν το ακούει κανείς. Δυστυχώς αυτή τη φορά μιλάμε πλέον και για την ασφάλεια των εγκαταστάσεων, και όλοι μαζί απευχόμαστε τα χειρότερα.
*Ο κ. Δημήτρης Κοντούσιας είναι πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ψυκτικών Ελλάδος (ΟΨΕ)
