Με αποκλειστικό του άρθρο στον «Θερμοϋδραυλικό», ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κωστής Χατζηδάκης αναλύει την κυβερνητική πολιτική στον τομέα της ενέργειας, καθώς και τον κίνδυνο που αντιμετωπίζει η χώρα μας όχι μόνο να χάσει το τρένο της ενεργειακής ασφάλειας και της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, αλλά και να υποβαθμιστεί η γεωστρατηγική της θέση και το διπλωματικό της κεφάλαιο.
H χώρα μας στον τομέα της ενέργειας έδινε τα τελευταία χρόνια μάχες οπισθοφυλακών. Σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ευρώπη, συντηρούσαμε ένα πανάκριβο και ενεργοβόρο μοντέλο σε μία ημίκλειστη αγορά. Το αποτέλεσμα είναι ακριβό ρεύμα για τους καταναλωτές και μεγάλη επιβάρυνση του περιβάλλοντος.
Στόχος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι να αλλάξουμε άμεσα την εικόνα. Να απελευθερώσουμε την αγορά ενέργειας, να ενισχύσουμε τον ανταγωνισμό και να αυξήσουμε το ποσοστό των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της χώρας.
Να περάσουμε οριστικά σε ένα νέο μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης, που θα συνδυάζει την ασφάλεια του εφοδιασμού και την επάρκεια του ενεργειακού συστήματος με έμφαση στην καθαρή ενέργεια, έτσι ώστε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις του ενεργειακού ανταγωνισμού και της κλιματικής αλλαγής.
Αυτές μας οι προτεραιότητες αποτυπώνονται και στο νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) που πρόσφατα καταθέσαμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το ΕΣΕΚ συμβαδίζει απόλυτα με τις προτεραιότητες του Green Deal της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και προβλέπει πράσινες ενεργειακές επενδύσεις της τάξης των 44 δισ. ευρώ.
Πρώτος μας στόχος, όπως ανακοίνωσε ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα των Ηνωμένων Εθνών, είναι η πλήρης απολιγνιτοποίηση μέχρι το 2028. Τοποθετούμε την Ελλάδα στην πρώτη γραμμή της καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής. Όπως μας ζήτησαν οι νέοι μας με τις κινητοποιήσεις τους για το κλίμα, ανταποκρινόμαστε στις ανησυχίες τους και δείχνουμε και τις δικές μας ευαισθησίες. Προωθούμε όμως την απολιγνιτοποίηση και για λόγους οικονομικούς, διότι η ΔΕΗ επιβαρύνθηκε με 200 εκατομμύρια ευρώ το 2018 και 300 εκατομμύρια ευρώ το 2019 από τις αυξημένες τιμές δικαιωμάτων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Και υπολογίζουμε ότι θα επιβαρυνθεί με ακόμη περισσότερα το 2020.
Η μετάβαση στη μετα-λιγνίτη εποχή θα διασφαλίζει την ενεργειακή ασφάλεια και θα γίνει με δίκαιο τρόπο για τη δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη. Για αυτό επεξεργαζόμαστε για τις λιγνιτικές περιοχές ένα συνολικό Σχέδιο Δίκαιης Μετάβασης στη μεταλιγνιτική εποχή. Το Σχέδιο Δίκαιης Μετάβασης θα χρηματοδοτηθεί – όπως δήλωσε και η αρμόδια κοινοτική επίτροπος Φερέιρα– από ευρωπαϊκούς και εθνικούς, δημόσιους και ιδιωτικούς πόρους, που θα φτάσουν συνολικά τα 3,7 έως 4,4 δισ. ευρώ!
Σημειώνω ότι επιλέξαμε να ετοιμάσουμε το Σχέδιο Δίκαιης Μετάβασης σε συνεννόηση με τις τοπικές κοινωνίες, τους φορείς και τους εργαζόμενους της δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης, διότι θέλουμε να λάβουμε υπόψη τις ιδέες και τις προτάσεις που θα καταθέσουν.
Η απολιγνιτοποίηση μάς οδηγεί στο δεύτερο στόχο μας στον τομέα της ενέργειας, που είναι η αισθητά μεγαλύτερη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) στο ενεργειακό μείγμα της χώρας, σε ποσοστό που θα φτάνει το 35% της κατανάλωσης ενέργειας και το 60% της ηλεκτροπαραγωγής το 2030.
Για να το πετύχουμε αυτό, δημιουργούμε τις απαραίτητες προϋποθέσεις: Η ΔΕΗ κάνει μία γενναία στροφή στις ΑΠΕ, ενώ απλοποιούμε και επιταχύνουμε τις αδειοδοτήσεις για έργα ΑΠΕ με νομοσχέδιο που θα κατατεθεί σύντομα. Δεν νοείται να μιλάμε για επενδυτικές ευκαιρίες στην αγορά των ΑΠΕ, ενώ οι αδειοδοτήσεις απαιτούν έως και 10 χρόνια για να ολοκληρωθούν, χρονικό διάστημα πενταπλάσιο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο των 2 ετών!
Παράλληλα, ιδιωτικοποιούμε περαιτέρω τον ΑΔΜΗΕ, και τον ΔΕΔΔΗΕ σε ποσοστό 49%, ώστε να προσελκύσουμε επενδύσεις για την ενίσχυση και την αναβάθμιση των δικτύων. Αναδιαμορφώνουμε το πρόγραμμα εγκατάστασης φωτοβολταϊκών στις στέγες, ώστε να πετύχουμε μεγαλύτερη διείσδυση.
Ακόμη, σε σχέση με το ζήτημα της αποθήκευσης πράσινης ενέργειας, προωθούμε ένα ολοκληρωμένο αδειοδοτικό, κανονιστικό και ρυθμιστικό πλαίσιο, που θα γίνει καταλύτης για να προχωρήσουν projects αποθήκευσης ενέργειας όπως είναι οι υβριδικοί σταθμοί αποθήκευσης ή η αντλησιοταμίευση.
Τρίτον βελτιώνουμε την ενεργειακή εξοικονόμηση. Στόχος μας είναι να πετύχουμε ποσοστό εξοικονόμησης άνω του 38% στην τελική κατανάλωση μέχρι το 2030. Είναι ένα καλό νέο για το περιβάλλον. Ένα καλό νέο για την οικοδομή. Και κυρίως ένα καλό νέο για τα νοικοκυριά! Μέχρι το 2030 θα έχουν αναβαθμιστεί ενεργειακά πάνω από μισό εκατομμύριο κατοικίες σε όλη την Ελλάδα! Για να πετύχουμε αυτό το στόχο, σχεδιάζουμε να αυξήσουμε 3,5 φορές πάνω τα κονδύλια για ενεργειακές αναβαθμίσεις.
Η ενεργειακή εξοικονόμηση αποτελεί βασική κατεύθυνση των Βρυξελλών και σταδιακά γίνεται και εδώ μέρος της κουλτούρας μας, ιδιαίτερα των νεότερων ανθρώπων· και προσδοκούμε ότι με τις πρωτοβουλίες μας θα αυξηθεί η αξία του ακινήτου της ελληνικής οικογένειας, κάτι που είναι μια βαθιά λαϊκή πολιτική.
Τέταρτον, επιταχύνουμε τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις των νησιών μας. Είναι ένα ζήτημα φυσικά περιβαλλοντικό, καθώς δεν μπορούμε να ανεχόμαστε τα όμορφα νησιά μας να ηλεκτροδοτούνται με μονάδες μαζούτ. Είναι όμως και ζήτημα οικονομικό, καθώς όλοι μας επιβαρυνόμαστε με σχεδόν 800 εκατ. ευρώ το χρόνο στις λεγόμενες υπηρεσίες ΥΚΩ για να καλυφθεί το κόστος ηλεκτροδότησης των νησιών.
Μέχρι το 2024 θα έχουν ολοκληρωθεί οι βασικές διασυνδέσεις της ηπειρωτικής χώρας με τις Κυκλάδες και την Κρήτη, και σχεδόν με όλα τα υπόλοιπα νησιά μέχρι το 2030.
Η δε μικρή διασύνδεση Πελοποννήσου – Κρήτης θα επιτευχθεί νωρίτερα, εντός του 2020. Η διασύνδεση των νησιών θα επιτρέψει την αξιοποίηση του αιολικού και ηλιακού δυναμικού τους μέσω ανάπτυξης σταθμών ΑΠΕ. Για τα μικρά νησιά του Αιγαίου που δεν θα διασυνδεθούν, δρομολογούμε την εγκατάσταση συστημάτων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας σε συνδυασμό με σταθμούς ΑΠΕ, τους λεγόμενους «υβριδικούς» σταθμούς.
Ήδη λειτουργούν δύο τέτοιοι σταθμοί, στην Ικαρία και στην Τήλο, ενώ προχωρά και το έργο του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ) στον Άγιο Ευστράτιο.
Πέμπτον, σημαντικός πυλώνας της πολιτικής μας είναι η ηλεκτροκίνηση. Δεν λέω κάτι καινούργιο επισημαίνοντας ότι είμαστε πολύ πίσω: Πέρυσι πουλήθηκαν μόλις 315 ηλεκτροκίνητα και υβριδικά οχήματα στην Ελλάδα, ενώ στην Ευρώπη η αγορά των ηλεκτρικών και plug-in υβριδικών φτάνει ακόμη και το 10% επί των πωλήσεων, με αυξητικές τάσεις.
Εμείς έχουμε το φιλόδοξο αλλά ρεαλιστικό στόχο το 2030 το 30% των νέων οχημάτων να αφορά τα ηλεκτροκίνητα και plug-in υβριδικά! Ήδη στο φορολογικό νομοσχέδιο, μεταξύ άλλων: Θεσπίσαμε φορολογικά κίνητρα για τα εταιρικά αυτοκίνητα που αφορούν στις μισές περίπου πωλήσεις οχημάτων. Εισαγάγαμε επίσης έκπτωση 30% για την αγορά, εγκατάσταση και λειτουργία σημείων φόρτισης από εταιρείες για χρήση από τους εργαζόμενούς τους.
Και σύμφωνα με το σχεδιασμό της κυβέρνησης, το ένα τρίτο των λεωφορείων που θα αγοραστούν για την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη θα είναι ηλεκτρικά. Πρόσφατα συστάθηκε η Διυπουργική Επιτροπή για την «Προώθηση της ηλεκτροκίνησης στην Ελλάδα» των συναρμόδιων Υπουργείων Μεταφορών και Υποδομών, Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Στόχος της είναι να γίνουν οι απαραίτητες νομοθετικές παρεμβάσεις για την ολοκληρωμένη ρύθμιση της αγοράς ηλεκτροκίνησης και τη δημιουργία ενός προβλέψιμου πλαισίου για τις επενδύσεις. Επιδιώκουμε να χρησιμοποιήσουμε τους κοινοτικούς πόρους, όπως το ΕΣΠΑ, ώστε να δημιουργηθεί η κρίσιμη μάζα που θα ενεργοποιήσει την ιδιωτική πρωτοβουλία. Μεταξύ άλλων και για την ανάπτυξη των απαραίτητων υποδομών φόρτισης. Αρχικά στα καίρια σημεία, όπως είναι αυτοκινητόδρομοι, λιμάνια και αεροδρόμια.
Οι νομοθετικές παρεμβάσεις που θα φέρουμε θα περιλαμβάνουν και κίνητρα όπως για χρήση, δωρεάν στάθμευση κλπ. Ωστόσο πρέπει να δούμε και άλλα θέματα, όπως ζητήματα ασφάλειας και θέματα διασφάλισης τους υγιούς ανταγωνισμού. Κινούμαστε λοιπόν με στόχο μέσα στο επόμενο εξάμηνο να παρουσιάσουμε τις σχετικές νομοθετικές πρωτοβουλίες.
Έκτον, είναι η πολυδιάσταση διεθνής ενεργειακή πολιτική μας. Με την υπογραφή στις 2 Ιανουαρίου της Διακρατικής Συμφωνίας για τον ενεργειακό αγωγό EastMed παρουσία του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, του Ισραηλινού ομολόγου του Benjamin Netanyahu και του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη, ενισχύουμε την γεωστρατηγική μας θέση και το διπλωματικό μας κεφάλαιο. Επιπλέον, με την ολοκλήρωση του αγωγού φυσικού αερίου TAP, με την προώθηση του αγωγού IGB και με τις νέες δρομολογημένες υποδομές εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) όπως το FSRU Αλεξανδρούπολης, μετατρέπουμε τη χώρα σε ενεργειακή πύλη της Ευρώπης.
Έβδομον, είναι οι διαρθρωτικές αλλαγές στην αγορά ενέργειας. Στη ΔΕΗ με τα μέτρα του καλοκαιριού την κρατήσαμε όρθια και συνεχίσαμε με τις ρυθμίσεις για την εξυγίανση και τον εκσυγχρονισμό της (άρση της μονιμότητας για τους νεοεισερχόμενους υπαλλήλους και τα διευθυντικά στελέχη, δυνατότητα της εταιρείας να κινείται ευέλικτα και ταχύτερα σε επίπεδο αποφάσεων για προσλήψεις και προμήθειες).
Ενισχύουμε παράλληλα την ανταγωνιστικότητα της και προωθούμε τις συνεργασίες της με τον ιδιωτικό τομέα για να αυξήσουμε το ποσοστό της στις ΑΠΕ. Παράλληλα, προχωράμε σε ιδιωτικοποίηση μέχρι και του 49% του ΔΕΔΔΗΕ (με σημαντικά δικαιώματα μειοψηφίας), για να προσελκύσουμε στρατηγικούς επενδυτές και να ενισχύσουμε την ταμειακή ρευστότητα της ΔΕΗ.
Προχωράμε επίσης στην περαιτέρω ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ μέσα στο 2020, ενώ ξεκινήσαμε ήδη τις αποκρατικοποιήσεις της ΔΕΠΑ Υποδομών και της ΔΕΠΑ Εμπορίας. Η ενέργεια μπορεί να γίνει καταλύτης οικονομικής ανάπτυξης.
Και με αυτές μας τις πρωτοβουλίες είμαστε αποφασισμένοι να παραγάγουμε σύντομα μετρήσιμο αποτέλεσμα για τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους στον τομέα της ενέργειας· για τους Έλληνες και την εθνική οικονομία συνολικά!
