Όργανα και διατάξεις για τη μέτρηση της κατανάλωσης ενέργειας,
καθώς και για τη δίκαιη κατανομή του συνολικού κόστους θέρμανσης – ψύξης.
Του Νίκου Ψυχογυιού*
Τα τελευταία χρόνια γίνονται, μεγάλες και συντονισμένες προσπάθειες τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο (πρωτόκολλο Κιότο, ευρωπαϊκή νομοθεσία για εξοικονόμηση ενέργειας και μείωση ρύπων) χρησιμοποιώντας υπάρχουσες ή επιδοτώντας έρευνες για νέες τεχνολογικές λύσεις ούτως ώστε να εξοικονομηθούν πόροι και να ελαχιστοποιηθεί η καταστροφή του ζωτικού μας χώρου.
Μεγάλο κομμάτι της προσπάθειας αυτής αφορά συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας σε όλα τα επίπεδα (παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, βιομηχανία, θέρμανση –κλιματισμός-αερισμός, φωτισμός κτιρίων κλπ) .
Πέρα από τις κυβερνήσεις όμως και τις εταιρείες, ο καθένας μας μπορεί να συμβάλει ενεργά σε αυτή την προσπάθεια με κάποιες απλές, καθημερινές ενέργειες που λίγο πολύ όλοι γνωρίζουμε.
Σε προηγούμενο άρθρο (βλέπε «Θερμοϋδραυλικό», Δεκεμβρίου 2011, σελ. 24) είχαμε μιλήσει για τα συστήματα μέτρησης, ελέγχου και εξοικονόμησης της καταναλισκόμενης ενέργειας σε κτιριακές εγκαταστάσεις.
Στο παρόν άρθρο, θα αναφερθούμε στην κατανομή των δαπανών θέρμανσης ή και ψύξης.
Κατανεμητές δαπανών: τοποθετούνται κυρίως σε κατακόρυφης διανομής συστήματα θέρμανσης (κλασικά δισωλήνια) (Σχ.1), ένας ανά θερμαντικό σώμα, σε συνδυασμό με θερμοστατικές βαλβίδες.
Το υποσύστημα έλεγχου θερμοκρασίας χώρου (θερμοστατικός διακόπτης) αποτελείται από έναν θερμοστατικού τύπου διακόπτη σώματος ευθύ (1) ή γωνιακό (2) (αντικαθιστά τον παλιό υφιστάμενο), και από την θερμοστατική κεφαλή (3) που τοποθετείται επάνω του.
Ο συνδυασμός και των δύο επιτρέπει στον ένοικο να επιλέγει την θερμοκρασία κάθε χώρου χωριστά ή ακόμα και την πλήρη διακοπή θέρμανσης του χώρου.
Η επιλογή της θερμοκρασίας γίνεται είτε χειροκίνητα με θερμοστατική κεφαλή είτε ασύρματα με ειδική ασύρματη κεφαλή (4) και εντολή ή χρονοπρόγραμμα από κεντρικό θερμοστάτη (5).
Σε κάθε περίπτωση ο διακόπτης ανοιγοκλείνει αυτόματα το σώμα ρυθμίζοντας έτσι και τη θερμοκρασία του χώρου στα επιθυμητά επίπεδα.
Το υποσύστημα μέτρησης αποτελείται από μια διακριτική ασύρματη ηλεκτρονική μονάδα (6) που τοποθετείται σε κάθε θερμαντικό σώμα και δέκτες (7) που τοποθετούνται στο κοινόχρηστο κλιμακοστάσιο.
Η μονάδα αυτή (6) μετρά με ακρίβεια την πραγματική κατανάλωση του κάθε σώματος η οποία είναι ανάλογη με το μέγεθος του σώματος αλλά και την χρήση του.
Οι μετρήσεις συλλέγονται καθημερινά αυτόματα από τους κοινόχρηστους δέκτες (7) και στην συνέχεια μηνιαίως από την εταιρεία κοινοχρήστων χωρίς την παραμικρή ενόχληση του ενοίκου.
Οι λογαριασμοί που εκδίδονται έτσι αναφέρουν εκτός από την συνολική κατανάλωση του διαμερίσματος και την κατανάλωση του κάθε σώματος χωριστά, και αυτό είναι κίνητρο για επιπλέον εξοικονόμηση ενέργειας.
Το εξελιγμένο αυτό σύστημα μετάδοσης των μετρήσεων μηδενίζει πρακτικά την πιθανότητα λάθους ανάγνωσης και αποκλείει κάθε πιθανότητα κακόβουλης παραβίασής του.
Παράλληλα ένα υποσύστημα έλεγχου του λέβητα (ελεγκτής αντιστάθμισης εξωτερικής θερμοκρασίας) τοποθετείται στο λεβητοστάσιο της πολυκατοικίας (σχ.3) και ρυθμίζει την θερμοκρασία του νερού των σωμάτων, ανάλογα με τις τρέχουσες καιρικές συνθήκες και τις απαιτήσεις σε θέρμανση των καταναλωτών.
Ογκομετρητές ζεστού και κρύου νερού: Χρησιμοποιούνται για την μέτρηση κατανάλωσης ενέργειας και νερού σε εγκαταστάσεις με κεντρικό δοχείο ζεστού νερού χρήσης (σχ.4).
Οι ογκομετρητές συνεργάζονται τόσο με θερμιδομετρητές όσο και με κατανεμητές δαπανών.
Ο χρήστης έχει την δυνατότητα πλέον να καταναλώνει όσο ζεστό νερό χρήσης επιθυμεί και να πληρώνει για την πραγματική του κατανάλωση (ενέργειας και νερού).
Σε όλες τις περιπτώσεις οι καταναλώσεις μπορούν να αναγνωστούν ή απευθείας από τις συσκευές μέτρησης ή να μεταφερθούν ασύρματα σε κεραίες (κόμβους δικτύου) εντός του συγκροτήματος κατοικιών και να αναγνωστούν με την χρήση υπολογιστή, ή να αναγνωσθούν μέσω δικτύου GSM από οσοδήποτε μακριά επιθυμούμε.
Εν κατακλείδι
Είναι κατανοητό ότι τα συστήματα μέτρησης αποτελούν βασικό μοχλό για την εξοικονόμησης ενέργειας μιας και η όποια οικονομία επιτυγχάνεται ανταποκρίνεται άμεσα στον χρήστη που την κάνει.
Αυτό έχει γίνει κατανοητό από την Ευρωπαϊκή Ένωση που με την οδηγία 2002/91ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 2002 με θέμα την ενεργειακή απόδοση κτιρίων αναφέρει μεταξύ άλλων:
«…Η τιμολόγηση προς τους ενοίκους των κτιρίων, των δαπανών θέρμανσης, κλιματισμού και παροχής ζεστού νερού, υπολογιζόμενων με βάση την πραγματική κατανάλωση, θα μπορούσε να συμβάλει στην εξοικονόμηση ενέργειας στον τομέα κατοικίας. Οι ένοικοι θα πρέπει να είναι σε θέση να ρυθμίζουν οι ίδιοι την κατανάλωση θέρμανσης και ζεστού νερού που πραγματοποιούν…».
Η παραπάνω οδηγία είναι δεσμευτική για τις χώρες μέλη και ενσωματώθηκε στην εθνική νομοθεσία της χώρας μας με τον νέο ΚΕΝΑΚ (ΦΕΚ 407/9-4-2010).
Αξίζει να σημειωθεί ότι η χρήση συστημάτων για την μέτρηση της πραγματικής κατανάλωσης ενέργειας για θέρμανση (θερμιδομετρητές ή/και κατανεμητές δαπανών) είναι υποχρεωτική εδώ και αρκετές δεκαετίες στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες και πλέον και στην χώρα μας.
*Ο κ. Νίκος Ψυχογυιός είναι Μηχανικός Πωλήσεων της Siemens AE.
