Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

ΑρχικήΤεχνικά ΘέματαΣύγχρονα αποχετευτικά δίκτυα

Σύγχρονα αποχετευτικά δίκτυα

Του Γιώργου Λάμπογλου

Στη χώρα μας συνηθίζουμε να ξεχνάμε (επίτηδες) τα σύγχρονα επιτεύγματά μας και να υπερηφανευόμαστε για αυτά των προγόνων μας. Έτσι καμαρώνουμε και για το καταπληκτικό αποχετευτικό σύστημα της αρχαίας Κνωσού. Δείγμα υψηλής τεχνικής αλλά και απαίτησης για την ποιότητα ζωής από τους αρχαίους Κρήτες. Υπόνομοι βρέθηκαν επίσης σε αρχαία κτίσματα στη Μεσοποταμία, ενώ ένα τμήμα των υπονόμων απομάκρυσνης ομβρίων της αρχαίας Ρώμης χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα!

Το σύνολο των εξαρτημάτων του δικτύου της αποχέτευσης εξασφάλιζε και εξασφαλίζει την απομάκρυνση των απόνερων που προκύπτουν από την καθημερινή ζωή του ανθρώπου που ζούσε και ζει σε οργανωμένες κοινωνίες. Στο Μεσαίωνα σκάβανε βόθρους για τη συλλογή των ακάθαρτων απόνερων. Τα πιο ανεπτυγμένα αποχετευτικά δίκτυα διοχετεύαν τα απόνερα σε ποταμούς ή λίμνες. Προβλήματα επιδημιών κατέστησαν επιτακτική την ανάγκη από πολύ παλιά για πιο σωστή διαχείριση των αποβλήτων που προκύπτουν από τις καθημερινές συνήθειες του ανθρώπου κυρίως σε μεγαλύτερα αστικά κέντρα.

Τα απόβλητα του κάθε ανθρώπου είναι η ποσότητα αυτών που πετάει μετά από τη χρήση του μπάνιου, της κουζίνας ή άλλων καθημερινών αναγκών και χρήσεων. Υπολογίζονται σε 250 λίτρα περίπου ανά κάθε άτομο κάθε μέρα και ονομάζονται οικιακά απόβλητα. Αυτά που αποβάλλονται από τα κτίρια μιας πόλης γενικότερα τα ονομάζουμε αστικά απόβλητα και αυτά που αποβάλλουν οι βιομηχανίες τα ξεχωρίζουμε σε βιομηχανικά απόβλητα και είναι αυτά που ευθύνονται για το μεγαλύτερο μέρος της μόλυνσης του περιβάλλοντος που ζούμε. Τα οικιακά λύματα ή απόνερα είναι νερά που έχουν χρησιμοποιηθεί και αλλοιωθεί από οικιακή χρήση καθώς και τα νερά των βροχοπτώσεων.

Είναι σημαντικός ο διαχωρισμός αυτών των απόνερων σε ακάθαρτα, όμβρια και μικτά έτσι ώστε να είναι διαφορετική και η αποχέτευσή τους. Τις περισσότερες φορές ακολουθείται ένα σύστημα κατασκευής του όλου οικιακού δικτύου αποχέτευσης με ξεχωριστούς αγωγούς για τα όμβρια και ξεχωριστούς για τα ακάθαρτα. Τους αγωγούς μπορούμε να τους διακρίνουμε σε αγωγούς σύνδεσης, κατακόρυφους, αγωγούς εξαερισμού, συγκεντρωτικούς, υπόγειους και στον υπόνομο. Κατά καιρούς χρησιμοποιήθηκαν διάφοροι τύποι και είδη σωλήνων σαν αγωγοί αποχέτευσης.

Συναντάμε σε κτίρια χυτοσιδηρούς σωλήνες, αμιαντοσωλήνες, χαλκοσωλήνες, χαλύβδινους, κεραμικούς, μολυβδοσωλήνες και φυσικά πλαστικούς σωλήνες κυρίως τα τελευταία χρόνια. Οι αμιαντοσωλήνες, οι μολυβδοσωλήνες και οι κεραμικοί σωλήνες δεν χρησιμοποιούνται πια αλλά υπάρχουν σε υφιστάμενες κατασκευές. Βασικός σκοπός του σχεδιασμού και της εφαρμογής μιας μελέτης ενός δικτύου αποχέτευσης είναι να υπάρχει ένας υποδοχέας αποχέτευσης σε κάθε σημείο υδροληψίας.

Η διαδρομή των αγωγών αποχέτευσης πρέπει να είναι η πιο σύντομη και εύκολη για τα απόνερα, άρα πρέπει να ακολουθούν συγκεκριμένες κλίσεις, δεν πρέπει να στενεύουν και να επιτρέπουν την επικάθιση υλικών. Απαγορεύεται η οποιαδήποτε άμεση σύνδεση του δικτύου αποχέτευσης με το δίκτυο ύδρευσης. Ακόμα και οι εγκαταστάσεις θέρμανσης ύδρευσης και κλιματισμού συνδέονται με το δίκτυο ύδρευσης αυστηρά με την παρεμβολή αντεπίστροφου μηχανισμού. Οι εκτονωτικές βαλβίδες όλων αυτών των συστημάτων δεν επιτρέπεται επίσης να συνδέονται απ’ευθείας με το δίκτυο αποχέτευσης.

Ειδικοί αυστηροί κανονισμοί σε πολλές χώρες απαγορεύουν την αποχέτευση ουσιών που μπορεί να είναι επικίνδυνες για τη δημόσια υγεία ή να είναι καταστροφικές για τους αγωγούς και τα εξαρτήματα του δικτύου. Τέτοιες ουσίες είναι λίπη, οξέα, λάδια, μολυσμένα νερά, απόβλητα νοσοκομείων, βενζίνη ή άλλα εύφλεκτα υλικά αλλά και στερεά υλικά που μπορούν να φράξουν την εγκατάσταση. Δεν πρέπει να διοχετεύονται στην αποχέτευση ζωικά ή οικιακά απόβλητα και θερμό νερό ή γενικότερα υγρά σε υψηλές θερμοκρασίες. Ειδική διαδικασία απαιτείται όταν μπορούν να επεξεργαστούν τα απόνερα και να αδρανοποιηθούν για να αποχετευθούν. Ενα γνωστό παράδειγμα τέτοιας επεξεργασίας είναι η αδρανοποίηση των συμπυκνωμάτων με H2SO4 από την καύση πετρελαίου που περιέχει σχετικά υψηλά ποσοστά θείου.

Μία από τις πιο βασικές απαιτήσεις στη μελέτη και στην κατασκευή αποχετευτικού δικτύου οικιακών λυμάτων είναι ο εξαερισμός των αναθυμιάσεων με σχεδιασμό αγωγών εξαερισμού, αλλά και η εξασφάλιση της παγίδευσης των δυσάρεστων οσμών μέσα στους αγωγούς. Το πιο συνηθισμένο και απλό μέσο παγίδευσης των οσμών είναι τα σιφώνια. Έτσι λοιπόν σε κάθε σημείο υδροληψίας πρέπει να υπάρχει και αποχετευτικός υποδοχέας (σημείο λήψης) αλλά και οσμοπαγίδα. Η οσμοπαγίδα – ή διαφορετικά- το σιφώνι δεν επιτρέπει στις αναθυμιάσεις των απόνερων να εισχωρήσουν μέσα στο σπίτι. Βασικό μέσο αυτής της αντεπίστροφης φραγής είναι το νερό που εγκλωβίζει τα αέρια.

Η διαστασιολόγιση πρέπει να γίνεται με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε τα απόνερα να απομακρύνονται εύκολα. Πιο συγκεκριμένα πρέπει να υπολογιστούν πολλά στοιχεία για να μην έχουμε θορυβώδη ροή, να γίνεται ολικός εξαερισμός του δικτύου, να γίνεται καθαρισμός των αγωγών με τη ροή, να αποκλείονται οι περιπτώσεις αναρρόφησης ή επιστροφής απόνερων και φυσικά να είναι ικανή η διατομή των αγωγών να εξασφαλίσει την αποχέτευση όλων των λυμάτων.

Γι αυτό το λόγο είναι απαραίτητο να γνωρίζει ο μελετητής από την αρχή το είδος και τον αριθμό των υδραυλικών υποδοχέων, την μέγιστη εκροή ακαθάρτων υδάτων (υπολογισμένου ενός συντελεστή ταυτοχρονισμού), το αν πρόκειται για εγκατάσταση με άμεσο, έμμεσο, παράλληλο ή κύριο εξαερισμό και φυσικά τις διαστάσεις των χώρων και τις θέσεις των ειδών υγιεινής ή συνολικά των υποδοχέων.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ