Άρθρο του κ. Γιώργου Λάμπογλου
Βασικό μέλημα στις εσωτερικές εγκαταστάσεις φυσικού αερίου είναι η εύρυθμη και ασφαλής λειτουργία, η οποία επιτυγχάνεται με μια σειρά πολύπλοκων ή μη διατάξεων και συσκευών.
Παρακάτω θα δούμε μερικά από αυτά τα εξαρτήματα που σχετίζονται με τις εσωτερικές εγκαταστάσεις φυσικού αερίου με πίεση 1 bar, όπως αυτές ορίζονται από τον τεχνικό κανονισμό. «Εσωτερική εγκατάσταση αερίου» είναι το σύνολο των σωληνώσεων, οργάνων, συσκευών, φρεατίων, δομικών στοιχείων και λοιπών συναφών εξαρτημάτων μετά το σημείο παράδοσης – παραλαβής μέχρι την έξοδο της εγκατάστασης απαγωγής καυσαερίων.
Αυτός είναι ο προσδιορισμός στον τεχνικό κανονισμό για τις εσωτερικές εγκαταστάσεις φυσικού αερίου με πίεση λειτουργίας μέχρι και 1 bar (Υπουργική Απόφαση Δ3/α/11346ΦΕΚ 963). Πρόκειται για έναν νόμο του κράτους που αναφέρεται σε τεχνικά θέματα και είναι πολύ συγκεκριμένος, τεκμηριωμένος και αναλυτικά γραμμένος.
Οι μελέτες και οι εγκαταστάσεις του φυσικού αερίου στην Ελλάδα εκτελούνται σύμφωνα μ’ αυτόν, και αναμφίβολα είναι μεταξύ των ασφαλέστερων στην Ευρώπη. Τα εξαρτήματα που είναι απαραίτητα και υποχρεωτικά για μια εγκατάσταση ποικίλλουν, ανάλογα με την εγκατάσταση.
Ας δούμε, λοιπόν, κάποιες περιπτώσεις.
Περίπτωση 1η: Κανονική συνηθισμένη σωληνογραμμή με είσοδο του σωλήνα δίπλα από την είσοδο του λεβητοστασίου. Σε αυτή την περίπτωση απαιτούνται: α) ένας διακόπτης ίδιας διαμέτρου με το σωλήνα παροχής αμέσως μετά το μετρητή αερίου (για την απομόνωση της παροχής αλλά και για την πραγματοποίηση της δοκιμής αντοχής), β) ένας διακόπτης 1/2” μετά από διακλάδωση για τη σύνδεση μανόμετρου ή συσκευής πρεσαρίσματος, γ) ένας διακόπτης στην είσοδο του λεβητοστασίου (για την απομόνωση του αερίου έξω από το λεβητοστάσιο) και δ) ένας διακόπτης πριν τον καυστήρα με την παρεμβολή φίλτρου και αντικραδασμικού συνδέσμου. Είναι προτιμότερο να ακολουθούνται οι διάμετροι των σωληνώσεων και στα εξαρτήματα. Το αντικραδασμικό δεν είναι εύκολο όσον αφορά τη συναρμολόγηση και την αποσυναρμολόγηση, γι’ αυτό πρέπει να συνδέεται σε ευθεία διάταξη. Το φίλτρο πρέπει να τοποθετείται σε οριζόντια θέση και να ικανοποιεί το πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 3386.
Περίπτωση 2η: Ο σωλήνας του αερίου δεν εισέρχεται στο λεβητοστάσιο από την είσοδο. Σε τέτοια εγκατάσταση απαιτείται ένας ηλεκτρικός διακόπτης (button) έξω από το λεβητοστάσιο, ο οποίος ελέγχει μια ηλεκτρομαγνητική βαλβίδα απομόνωσης έξω από το χώρο του λεβητοστασίου. Προτιμότερο είναι η βαλβίδα αυτή να είναι NC, δηλαδή σε ηρεμία (χωρίς ρεύμα). Ο διακόπτης αυτός πρέπει να βρίσκεται σε εμφανές σημείο και να μη μοιάζει με κοινό διακόπτη ελέγχου φωτισμού, για αποφυγή λανθασμένων κινήσεων. Καλό είναι να αναρτηθεί και ένα έντυπο οδηγιών για αυτή την περίπτωση για τον χρήστη.
Περίπτωση 3η: Το λεβητοστάσιο βρίσκεται σε δεύτερο υπόγειο. Σε τέτοιο λεβητοστάσιο είναι υποχρεωτική η τοποθέτηση ανιχνευτή διαρροών αερίου σε συνδυασμό με ηλεκτρομαγνητική βαλβίδα ασφαλείας ή εναλλακτικά με συσκευή αυτόματου ελέγχου στεγανότητας των βαλβίδων του καυστήρα. (VPS). Στο εμπόριο θα συναντήσουμε μεγάλη ποικιλία ανιχνευτών, όπως είναι αυτόματες μονάδες για έλεγχο βαλβίδων με 220 V ή 12 V, καθώς και κεντρικοί πίνακες με ξεχωριστά αισθητήρια αντιεκρηκτικού τύπου. Το VPS τοποθετείται πολύ εύκολα ειδικά σε συγκρότημα (multi-bloc), και ελέγχει τη στεγανότητα ανάμεσα στις δύο βαλβίδες του καυστήρα, ασκώντας μια υπερπίεση 20 mbar περίπου για 20”, κάθε φορά πριν από την εκκίνηση του καυστήρα.
Περίπτωση 4η: Η σωληνογραμμή διέρχεται μέσα από το έδαφος σε μήκος μεγαλύτερο των 5 μέτρων. Εδώ απαιτείται η τοποθέτηση διηλεκτρικών (μονωτικών) συνδέσμων στις δύο πλευρές του σωλήνα, πριν και μετά την όδευση. Τα μονωτικά αυτά στοιχεία πρέπει να ικανοποιούν το DIN 3389 και να έχουν σημανθεί με «G» ή με «GT».
Περίπτωση 5η: Η θερμική ισχύς του λέβητα είναι ίση ή μεγαλύτερη των 200kw. Tότε είναι υποχρεωτική η τοποθέτηση του VPS (Valve Proofing System).
Περίπτωση 6η: Η πίεση του αερίου στην εσωτερική εγκατάσταση είναι μεγαλύτερη των 100mbar. Εδώ χρειάζεται μειωτής μέσης πίεσης, μειωτής χαμηλής πίεσης, βαλβίδα αυτόματης διακοπής σε περίπτωση απότομης εκροής (SAV), καθώς και βαλβίδα εκτόνωσης (ή αλλιώς αυτόματη βαλβίδα απόρριψης) με σωλήνα εκτόνωσης στο περιβάλλον (SBV) μετά το μειωτή μέσης ή χαμηλής τάσης. Υποχρεωτική είναι η γείωση της κάθε εγκατάστασης, ενώ προαιρετική είναι η τοποθέτηση ανιχνευτή διαρροών αερίου, βαλβίδας σεισμικής προστασίας, βαλβίδας πυροπροστασίας ή ανεπίστροφης ασφάλειας. Επίσης τα μανόμετρα πρέπει να συνδέονται στο δίκτυο με παρεμβολή διακόπτη.
Δοκιμές στεγανότητας
Οι δοκιμές στεγανότητας σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΠΑ, θα πρέπει να γίνονται:
- Αμέσως μετά την εγκατάσταση νέων σωληνώσεων.
- Αμέσως μετά την τροποποίηση ή την εγκατάσταση των υφιστάμενων σωληνώσεων.
- Σε περίπτωση υπόνοιας για διαφυγή αερίου.
- Πριν τον εγκλεισμό, την καταβύθιση, το χρωμάτισμα και την επικάλυψη των σωληνώσεων.
- Σε περίπτωση απόλυτης απώλειας πίεσης μέσα στην εγκατάσταση.
- Πριν τη τροφοδοσία ενός τμήματος των σωληνώσεων με άζωτο.
Παράγοντες που επηρεάζουν τη διεξαγωγή δοκιμής στεγανότητας είναι:
α) Οι διαστάσεις της εγκατάστασης (μήκος – όγκος).
β) Το μήκος του μανομέτρου που χρησιμοποιείται (ηλεκτρονικό ή μανόμετρο στήλης νερού).
Συγκρίνοντας εξαρτήματα και όργανα που χρησιμοποιούνται γενικότερα στις εγκαταστάσεις αερίου σε ευρωπαϊκές χώρες, συνειδητοποιούμε ότι οι εταιρείες παροχής αερίου στην Ελλάδα έχουν επιλέξει την πιο αυστηρή και υπεύθυνη επιλογή που θα μπορούσε να γίνει. Εάν η εφαρμογή και ο έλεγχος γίνονται εξίσου σοβαρά, είναι βέβαιο ότι βρισκόμαστε σε υψηλό επίπεδο ασφάλειας.
